Tình cờ nghe câu chuyện giữa một vị khách phía Bắc với một bác tài xích lô Đà thành, tôi tò mò muốn tìm hiểu về dịch vụ này ở đây.
Thuở trước, Đà Nẵng cũng có Hợp tác xã (HTX) vận tải xích lô đóng tại số 2 đường Hải Phòng (Q. Hải Châu), do giới đạp xích lô trên địa bàn tự đứng ra thành lập. Nhưng thời cuộc thay đổi, chỉ được một thời gian xích lô phải nhường "sân khấu" cho các phương tiện vận tải khác hiện đại hơn như xe ôm, taxi... HTX giải thể. Đến năm 2003, với mục tiêu xây dựng một thành phố biển trẻ, năng động và thân thiện trong mắt du khách, chính quyền thành phố đã đầu tư hơn 300 triệu đồng đóng mới 70 chiếc xích lô đồng bộ, thành lập nên Đội xích lô du lịch Đà Nẵng.
Đến nay, Đội xích lô du lịch TP Đà Nẵng có 70 thành viên, chia thành 7 tổ, mỗi tổ có một tổ trưởng, phân bố đều trên các tuyến đường trung tâm thành phố. Hằng tháng, Đội họp giao ban một lần để báo cáo tình hình hoạt động, trao đổi kinh nghiệm, chấn chỉnh những bất cập, tồn tại. Không giấu vẻ tự tin khi nhắc đến Đội xích lô Đà Nẵng, ông Trần Văn Bính, Phó giám đốc Trung tâm xúc tiến du lịch Đà Nẵng chia sẻ: "Là một bộ phận thuộc Trung tâm xúc tiến Du lịch Đà Nẵng, Đội xích lô du lịch ra đời với mục đích nâng cao hơn nữa chất lượng phục vụ khách du lịch, đồng thời giúp chuyên nghiệp hóa loại hình du lịch thân thiện và thú vị này. Anh em trong Đội phần lớn đều là những người có kinh nghiệm từ trước, được lựa chọn với cái tiêu chí như: độ tuổi, sức khỏe, nhân thân... sau đó được cấp xe miễn phí để hoạt động.
 |
Cũng theo ông Bính, hằng năm, Trung tâm tổ chức khám xe hai lần và hỗ trợ chi phí sửa chữa một lần. Trung tâm còn có mở các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ, tiếng Anh cho các đội viên. Đội trưởng và một số thành viên trong đội còn được đi giao lưu, học hỏi kinh nghiệm với các địa phương bạn như Quảng Nam (Hội An), Huế. Sau ngót nghét một thập kỷ hoạt động, Đội xích lô Đà Nẵng đã và đang góp phần tích cực trong việc phát triển du lịch Đà Nẵng, đồng thời trở thành một "nét văn hóa" độc đáo cho thành phố của những cây cầu.
Du khách đến với Đà Nẵng ai cũng muốn đi dạo trên đường Bạch Đằng, ghé bờ sông Hàn nghe kể chuyện về những cây cầu thì xích lô chính là lựa chọn hàng đầu. "80.000 đồng/1 giờ, vừa đi vừa ngắm cảnh thành phố về đêm, được anh xích lô vui tính, thân thiện giới thiệu về thành phố và những món ăn đặc sản ở đây là điều tôi ấn tượng nhất", đó là chia sẻ của một khách du lịch đến từ Hà Nội khi được hỏi về xích lô du lịch Đà Nẵng. Không những thế, mỗi thành viên Đội xích lô du lịch đồng thời cũng là một hướng dẫn viên du lịch, hoặc là một trật tự viên vừa thực hiện vừa nhắc nhở các đồng nghiệp tuân thủ luật giao thông và các quy định về xây dựng văn hóa, văn minh. Anh Thảo, thành viên tổ 6, khi nhặt được một chiếc điện thoại di động của du khách người Hàn Quốc đã tìm đến trao lại cho khách. "Đạp xích lô giờ đây đối với chúng tôi không chỉ là một nghề để kiếm sống mà thông qua việc đưa đón du khách qua các con đường, ngõ phố, chúng tôi thấy được trách nhiệm của mình trong việc quảng bá hình ảnh của đất và người Đà Nẵng đến với du khách trong nước cũng như quốc tế", anh Thảo bộc bạch.
Đã thưa dần hình ảnh những phu xích lô ì ạch, trên chiếc xe nhếch nhác, cũ kỹ chở lẫn người và hàng hóa. Thay vào đó là những chiếc xích lô được trang bị mui, nệm đồng bộ, được bảo dưỡng thường xuyên. "Bọn tui phải tự bỏ tiền ra mà mua mui, nệm và lau, rửa xe, chớ hắn mà xuống cấp là mất khách liền, tiêu chí của đội là đem lại cảm giác thoải mái, lịch sự nhất có thể mà", anh Sau, đội viên tổ 6 chia sẻ.
Ngoài công việc chính là chở khách du lịch theo tour đặt trước và khách du lịch trên địa bàn thành phố, Đội xích lô du lịch còn tích cực tham gia các hoạt động du lịch của thành phố và các hợp đồng phục vụ sự kiện, lễ tiệc của đối tác khi có yêu cầu, mới đây nhất là hoạt động hưởng ứng Cuộc thi trình diễn pháo hoa quốc tế và Giờ Trái đất. Kỷ luật cũng được Đội xích lô du lịch đặc biệt coi trọng, đối với những trường hợp có thái độ không tốt với khách, hét giá hay bị khách phàn nàn, Trung tâm lập tức nhắc nhở, cảnh cáo, thậm chí là thu xe. "Cho đến nay, số xe bị thu hồi là hơn phân nửa, đa phần là các anh em trẻ, nóng tính và lỗi vi phạm là kỳ kèo, mời khách quá dai dẳng. Xích lô ở mô không biết, chứ ở Đội vi phạm là xử lý ngay", ông Thịnh - Đội trưởng đội xích lô Đà Nẵng cho biết.
Theo các thành viên của Đội xích lô du lịch, tham gia Đội họ không còn cảnh "đạp được ba ngày thì đói ba tháng" như trước. Một ngày, nếu siêng năng họ cũng kiếm được từ hai đến ba trăm ngàn đồng. Tuy nhiên, công việc chỉ kéo dài trong mùa du lịch, tầm 6 tháng (tháng 4 đến tháng 9), những tháng còn lại, những người đạp xích lô lại phải tự bôn ba ngược xuôi lo cho miếng cơm manh áo của bản thân và gia đình. Trong khi đó, hơn 1/3 số thành viên trong Đội là bộ đội xuất ngũ, độ tuổi từ 40 đến 50, phần lớn trong số họ đều là những người có thu nhập thấp, cuộc sống còn tương đối khó khăn. Anh Giàu, một người có thâm niên 23 năm đạp xích lô chia sẻ: "Tui chỉ có một ước mơ duy nhất đó là thoát cảnh ở nhà mướn, được có một căn hộ trong chung cư cho vợ con có chỗ chui ra chui vào để nắng, mưa khỏi ướt". Hy vọng của anh Giàu đến từ cơ sở mới đây, chính quyền hỗ trợ cho anh Bùi Văn Gia, một thành viên của Đội, một căn hộ ở khu chung cư giá rẻ.
Xác nhận hoàn cảnh của các đội viên, Đội trưởng Thịnh bộc bạch: "Hoàn cảnh gia đình phần lớn anh em trong đội đều thuộc dạng khó khăn, chúng tôi chỉ mong chính quyền thành phố, lãnh đạo Sở VH-TT & DL có kế hoạch làm sao ký được nhiều hợp đồng, đưa nhiều tour du khách đến Đà Nẵng để anh em đạp xích lô chúng tôi có thêm thu nhập, cải thiện cuộc sống, đồng thời đóng góp xây dựng thành phố đáng sống...".
